Voor velen is de Syrische president Bashar al-Assad het belangrijkste gezicht van het Syrische regime. Maar zijn neven en een oom hebben een ijzeren greep op de economie van het land.
Het conflict over het gebruik van gifgas in Syrië werpt een donkere schaduw over het regime van president Bashar al-Assad, al ontkent de regering het gebruik van gifgas tegen eigen burgers.
Ontmanteling van Syrische wapenvoorraden staat inmiddels hoog op de agenda bij Rusland en de Verenigde Staten. Maar de clan van Assad zit voorlopig nog stevig in het zadel.
Bashar al-Assad controleert het land via het leger, maar de familie heeft ook een uitgebreid economisch netwerk. Assad’s economische macht is gebaseerd op de familiebanden die halverwege de vorige eeuw ontstonden.
De vader van de huidige president Bashar, Hafez al-Assad, legde de kiem voor wat door kwade tongen ook wel de Assad-Makhlouf-maffia wordt genoemd. Hafez was getrouwd met Aniseh Makhlouf. Zij is de moeder van de huidige president en komt uit de invloedrijkste familie in het Syrische bedrijfsleven.
Tot op heden zijn de banden tussen de Assads en de Makhloufs zeer hecht. Waar de Assads zich op het politieke en militaire front laten gelden, hebben de Makhloufs het leeuwendeel van de Syrische economie in hun greep.
De Makhloufs runnen de zaken
De zakelijke belangen van de Assad-clan worden al jaren gerund door de familie Makhlouf. In de jaren negentig van de vorige eeuw liberaliseerde de toenmalige president Hafez al-Assad de haperende Syrische economie.
Zo kwam een aantal voormalige staatsbedrijven in handen van zijn schoonfamilie, omdat ze loyaal geacht werden ten opzichte van het regime. Oom Mohammed Makhlouf (een broer van Aniseh, de moeder van de huidige president) en de neven Rami en Ihab zijn de voormannen binnen de financiële tak van de dynastie.
Grofweg worden alle olie-gerelateerde activiteiten nog door de oude oom Mohammed gedaan. Door sancties ligt de toevoer van olie naar Syrië via staatsbedrijven echter stil. Volgens de website The Syria Report worden sancties echter omzeild door deals met private partijen. Wie hier precies hoeveel geld mee verdient, is echter niet geheel duidelijk. Het is echter waarschijnlijk dat de familie Makhlouf hier bepaald niet armer van wordt.
Rami Makhlouf
Vrij snel na zijn aantreden in het jaar 2000 luidde president Bashar al-Assad een nieuwe fase in, bij de liberalisering van de Syrische economie. Onderdeel daarvan was het toestaan van meer private banken.
In vrijwel alle private banken die er sindsdien ontstonden in het land, heeft Rami Makhlouf een belang. Ondanks het feit dat hij zich officieel heeft teruggetrokken uit allerlei bedrijven staat hij nog altijd te boek als de machtigste zakenman van Syrië.
Rami zou in zijn eentje al goed zijn voor een geschat vermogen van 5 miljard dollar. Hij heeft via zijn holdingsmaatschappijen Cham en Al Mahreq belangen in een waslijst van bedrijven en die samen goed zijn voor 60 procent van de totale economie van Syrië. Al zijn de bezittingen van de familie in Europa en de VS bevroren, hun greep op de Syrische economie is ijzersterk.
De Syrische economie is compleet ingestort door de woekerende burgeroorlog - de Economist Intelligence Unit schat dat de Syrische economie in 2012 met 18,8 procent is gekrompen en de inflatie is geëxplodeerd tot 37 procent. Maar via zijn ondernemingen spekt Rami Makhlouf nog steeds de oorlogskas van zijn neef.
Wie belt, helpt de Assads
Makhlouf is onder meer eigenaar van de grootste telecommaatschappij Syratel. Bij het uitbreken van de opstand twee jaar geleden trad hij af als topman van Syratel, toen opstandelingen posters verbrandden en kantoren van het bedrijf vernielden.
Toch maakt het bedrijf nog steeds de helft van zijn omzet over naar de regering in Damascus. Afgelopen jaar was dit meer dan 13 miljoen euro. Ook de Afrikaanse telecommaatschappij is volgens de licentieovereenkomst met de Syrische regering de helft van zijn omzet verschuldigd aan het regime. Ook deze bedragen lopen in de miljarden.
Gelet op de desastreuze gevolgen van de oorlog voor de economie, is het conflict in ieder geval slecht voor de portemonnee en de macht van de familie Makhlouf.
Update: Er werd eerder in dit stuk verwezen naar dit Twitter-account van Rami Makhlouf. Dat is echter een nepaccount.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl